Pamięć, modlitwa i pojednanie… – uroczystość ponownego otwarcia i poświęcenia Cmentarza Wojennego w Sosnowie
W środę, 19 października 2016 r. odbyła się uroczystość ponownego otwarcia i poświęcenia Cmentarza Wojennego z czasów I Wojny Światowej w Sosnowie. Miejsce to, przez lata zapomniane, odzyskało pamięć i godność dzięki współpracy samorządu Gminy Puławy i organizacji Austriacki Czarny Krzyż. W ceremonii wziął udział Ambasador Republiki Austrii w Polsce JE dr Thomas M. Buchsbaum oraz wysokiej rangi dyplomaci z Niemiec i Rosji.
Cmentarz Wojenny w Sosnowie został założony w 1914 r. Spoczęło na nim ok. 1500 żołnierzy walczących w armiach austro-węgierskiej, niemieckiej i rosyjskiej, którzy polegli w rejonie wsi Zamość – Wysokie Koło – Sosnów, podczas walk na przedpolach Twierdzy Dęblin i na przedmościu puławskim. Według historyków, na frontach I Wojny Światowej w mundurach obcych armii walczyło nawet 3,4 mln Polaków, jest więc bardzo prawdopodobne, że w mogiłach w Sosnowie leży wielu naszych rodaków.
Początki współpracy Gminy Puławy i organizacji Austriacki Czarny Krzyż (Österreichisches Schwarzes Kreuz – skrót ÖSK) sięgają 2013 r. Dzięki dotacji przekazanej przez ÖSK, rok później na cmentarzu ustawiono kamień upamiętniający poległych żołnierzy. W 2016 r. przeprowadzono szereg dalszych prac rewitalizacyjnych – usunięto część zadrzewienia, wykonano alejkę i utwardzono drogę dojazdową do nekropolii. Przy kamieniu stanęły dwa metalowe krzyże – rzymsko i greckokatolicki.
Uroczystość ponownego otwarcia i poświęcenia cmentarza była wyjątkowa z wielu względów. Jej rangę podkreśliła obecność Ambasadora Republiki Austrii JE dr Thomasa M. Buchsbauma, Zastępcy Attaché ds. obrony Ambasady Republiki Federalnej Niemiec w RP Pana dr Bodo Nolte, I Sekretarza Ambasady Federacji Rosyjskiej w RP Pana Aleksieja Fomicheva oraz przedstawicieli Austriackiego Czarnego Krzyża – Pana dr Gerolda Ortnera – Konsula Honorowego RP w Graz oraz jego małżonki Pani Stefanie Ortner, Pana płk Dietera Allescha – przewodniczącego styryjskiego oddziału ÖSK, Pana Petera Sixla – Kuratora ÖSK, Pana Stefana Börgera – Kierownika Biura ds. Europejskich i Międzynarodowych Rządu Styrii i Pana Manfreda Kainza – przyszłego Konsula Honorowego RP w Graz. Wśród uczestników znalazł się także Pan Piotr Majchrzak, który dzień wcześniej objął funkcję Konsula Honorowego Republiki Austrii w nowoutworzonej placówce dyplomatycznej w Lublinie. Uroczystość zgromadziła wielu samorządowców różnych szczebli, przedstawicieli organizacji społecznych, służb mundurowych, placówek oświatowych i mieszkańców.
Ceremonię rozpoczęło wystąpienie Wójta Gminy Puławy Pana Krzysztofa Brzezińskiego, który zwrócił się do zebranych w języku polskim, niemieckim i rosyjskim. Następnie głos zabrał Ambasador Republiki Austrii, podkreślając potrzebę wzajemnego pojednania i pokoju, wskazując, że pomimo bolesnej historii istnieje wiele podobieństw, które łączą Narody Polski i Austrii.
Cmentarz został poświęcony przez duchownych trzech wyznań – Ks. Grzegorza Brudnego – Pastora Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Świętej Trójcy w Lublinie, Ks. Jarosława Szczura – Proboszcza Parafii Prawosławnej pw. Św. Równej Apostołom Marii Magdaleny w Puławach i Ks. Sylwestra Laskowskiego – Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej pw. św. Józefa Oblubieńca w Zarzeczu. Odwołując się do spoczywających w Sosnowie żołnierzy, w wywiadzie dla TVP3 Lublin Ks. Laskowski powiedział – Oni szli za wezwaniem, czy dobrze rozumieli to wszystko co się tutaj działo to już jest osąd Pana Boga. Oni tutaj polegli, leżą, a tak jak każdemu człowiekowi, który umrze należy się cześć i szacunek.
Po poświęceniu nastąpiła ceremonia złożenia kwiatów i zapalenia zniczy przed kamieniem upamiętniającym poległych, a po niej wręczenie podziękowań i wyróżnień. Wójt Krzysztof Brzeziński wspólnie z Ambasadorem Austrii i Przewodniczącą Rady Gminy Puławy Panią Dorotą Osiak wręczyli podziękowania osobom i organizacjom, które okazały wsparcie i zaangażowały się w prace rewitalizacyjne na cmentarzu i przygotowanie uroczystości jego otwarcia.
Przedstawiciele ÖSK wręczyli honorowe wyróżnienia dla przedstawicieli samorządów, które podjęły współpracę na rzecz odnowienia cmentarzy wojennych, w tym Gminy Jabłonna, Gminy Niemce i Gminy Puławy. Złote Krzyże za Zasługi dla Austriackiego Krzyża otrzymali Wójt Gminy Puławy Pan Krzysztof Brzeziński oraz jego Zastępca Pan Norbert Staszak.
Udział Ambasadora Republiki Austrii w uroczystości na cmentarzu w Sosnowie poprzedziła wizyta w szkole w Zarzeczu. Dyplomata złożył kwiaty przed pomnikiem upamiętniającym tragiczną śmierć Romana Nolberka i Stanisława Gębki – nauczycieli szkoły w Zarzeczu, którzy zostali aresztowani i straceni w obozie koncentracyjnym Mauthausen Gusen. Z okazji uroczystości w szkole przygotowano okolicznościowe wystawy oraz ulotkę.
Relacja z uroczystości pojawiła się m.in. w TVP3 Lublin: http://lublin.tvp.pl/27398939/wojenny-cmentarz-przywrocony-pamieci oraz na antenie Radia Lublin: http://www.radio.lublin.pl/#/news/58079d1483ba88003f3c9869
