Weller 18 – 70. rocznica operacji "Cichociemnych" w Opatkowicach – historii ciąg dalszy

„Dawno, dawno temu i nie tylko w bajkach
Znane są tej Ziemi klęski i wiktorie.
Mądrzy, dobrzy ludzie, co ten kraj kochali,
Układali piękną historię…”

Wśród ludzi, którzy przyczynili się do tworzenia kart historii Polski znaleźli się Spadochroniarze, którzy w 1944 roku brali udział w operacji „Weller 18″ wykonując skok na placówkę odbiorczą „Jaśmin” położoną w pobliżu wsi Opatkowice. W tym miejscu należy wymienić nazwiska polskich bohaterów: kapitana Jana Serafina, porucznika Zdzisława Winiarskiego, kapitana Ludwika Fortuny, kapitana Rudolfa Dziadosza oraz starszego sierżanta Aleksandra Lewandowskiego. Zasługi tych żołnierzy zostały bardzo uroczyście upamiętnione 17 maja 2014 roku w Opatkowicach podczas uroczystych obchodów 70. rocznicy zrzutu ekipy Cichociemnych i materiałów wojennych w tejże miejscowości.
Wszyscy zaproszeni goście, przedstawiciele władz lokalnych, mieszkańcy wsi oraz społeczność szkoły oddali hołd poległym poprzez wspólną modlitwę w kościele w Wysokim Kole, złożenie kwiatów na grobie kapitana Jana Serafina na cmentarzu w Wysokim Kole oraz odsłonięcie pamiątkowej tablicy przed Szkołą Podstawową w Opatkowicach. Następnie ta żywa lekcja patriotyzmu była kontynuowana w murach naszej szkoły. Wygłoszone przemówienia, wyrecytowane wiersze i wyśpiewane pieśni były tylko skromnym dodatkiem do wspomnień świadków wydarzeń II wojny światowej, które wzruszyły zebranych i zmusiły do refleksji. Gromkimi brawami zakończono oficjalną część uroczystości.
Wspomnienia wydarzeń były kontynuowane podczas rozmów i pogawędek przy pysznej grochówce i wyśmienitym cieście przygotowanym przez Rodziców uczniów naszej szkoły.

Edyta Białota-Chaber
Sylwia Gawęda
Szkoła Podstawowa w Opatkowicach

Weller 18 załoga i ekipa cc Bieniecki

 

Kpt. Jan Serafin ps. ‘’Czerchawa”, ‘’Cherubin”

Urodził się 30 grudnia 1913 r. w Czukwi na terenach obecnej Ukrainy.4. Jan Serafin p. Czerchawa

Świadectwo dojrzałości otrzymał w 1934 r., potem podjął naukę w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Różanie, Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Komorowie, po ukończeniu której mianowany został porucznikiem ze starszeństwem.

Żołnierz września 1939 r. Brał udział w walkach z Niemcami po Włocławkiem, Kutnem, w obronie Łowicza, w bitwie koło Żyrardowa, Modlina po Jabłonną, Mińskiem Mazowieckim o pod Starą Miłosną, gdzie został ranny w twarz. Brał udział w obronie Warszawy. Po kapitulacji wyjechał do Lwowa i ukrywał się przed Sowietami. Granicę z Węgrami przekroczył w nocy z 19/20 października 1939 r., uciekł z internowania i po otrzymaniu paszportu w grudniu przybył do Francji, gdzie wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych. Tam skończył kurs miotaczy płomieni i kurs oficerski. Przydzielony został do 3 pułku grenadierów 3 Dywizji Grenadierów. Brał udział w bitwach pod Charmes i pod Morville. 23 czerwca 1940 roku został pojmany i uwięziony przez Niemców. 23 lipca uciekł i przedostał się do nieokupowanej strefy francuskiej. Pełnił tam służbę na placówce wywiadowczej w Marsyli i w Polskiej Misji Wojskowej, która zajmowała się organizowaniem przerzutu Polaków do Wielkiej Brytanii. Do Wielkiej Brytanii dotarł 5 stycznia 1942 r.

Przydzielony został do 1 Oficerskiego Baonu Szkolnego, a potem był na stażu w oddziałach brytyjskich. Zgłosił się do służby w Kraju, ukończył szkolenie ze specjalnością w dywersji. Od kwietnia 1943 r. był na kursie przygotowawczym do Wyższej Szkoły Wojennej, po ukończeniu którego został słuchaczem III kursu na obczyźnie. 1 marca 1944 r. został awansowany na kapitana ze starszeństwem.

Zaprzysiężony został na Rotę AK w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. W nocy z 19/20 maja 1944 r. w ramach operacji ‘’Weller 18” wykonał skok na placówkę odbiorczą ‘’Jaśmin’’ położoną koło wsi Opatkowice. Zginął podczas skoku wskutek nierozwinięcia się spadochronu. Pochowany jest na cmentarzu w Wysokim Kole. Odznaczony 4-krotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami i Croix de Guerre ze złotą gwiazdą.

 

Kpt. Ludwik Fortuna ps. ‘’Siła”, ‘’Nadzieja’’

2. Ludwik Fortuna  p. SiłaUrodził się 12 marca 1913 roku w Żurawicy w powiecie przemyskim. Żołnierz września. Był dowódcą kompanii zwiadu 54 Pułku 12 Dywizji Pancernej w walkach ‘’Armii Prusy’’. Po przekroczeniu granicy z Węgrami, przedostał się do Francji, gdzie brał udział w bitwach. Po klęsce Francji przybył do Wielkiej Brytanii i tam zgłosił się do służby w Polsce. Przeszedł przeszkolenie w dywersji, przysięgę złożył 7 kwietnia 1942 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Pełnił również funkcje instruktora kursów dla Cichociemnych. W nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w ramach operacji Weller 18 wykonał skok na placówkę odbiorczą Jaśmin położoną w pobliżu wsi Opatkowice. Po aklimatyzacji został szefem Sztabu Podokręgu Nowogródek AK. Brał udział w Operacji ‘’Ostra Brama’’. Żołnierz Wyklęty więziony m.in. Morszańsku. Do Polski powrócił w 1948 roku. Odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych.

 

 

Kpt. Rudolf Dziadosz ps. ‘’Zasaniec’’

1. Rudolf Dziadosz p. ZasaniecUrodził się 23 lutego 1910 roku we Lwowie. We wrześniu 1939 roku był dowódcą plutonu działek przeciwpancernych w V Pułku Strzelców Podhalańskich 22 Dywizji Pancernej Górskiej. Ranny pod Jaślanami. 3 stycznia 1940 roku przekroczył granicę polsko-słowacką, dotarł do Francji, następnie zaś do Wielkiej Brytanii. Tam zgłosił się do służby w kraju. Przeszedł przeszkolenie w dywersji. 23 września 1943 roku złożył przysięgę na rota Armii Krajowej w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. W nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w ramach operacji Weller 18 wykonał skok na placówkę odbiorczą Jaśmin położoną w pobliżu wsi Opatkowice. Po aklimatyzacji przydzielony został do Okręgu AK Kraków, gdzie był oficerem szkoleniowym w oddziale partyzanckim ‘’Skrzetuski’’. Od 24 sierpnia 1944 roku był oficerem ds. szkolenia 106 Dywizji Pancernej Armii Krajowej. Zginął podczas wybuchu miny 7 października 1944 roku w Lasach Sancygniowskich. Pochowany jest na cmentarzu w Słaboszowie. Odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych.

 

Starszy sierżant Aleksander Lewandowski ps. ‘’Wiechlina’’, ‘’Mozga’’

3. Aleksander Lewandowski p. WiechlinaUrodził się 13 października 1908 roku w Ryńsku woj. Pomorskie. 17 sierpnia 1939 roku został przydzielony do 17 Pułku Piechoty 24 Dywizji Pancernej w Rzeszowie i przeszedł szlak bojowy w Armii ‘’Karpaty’’. Przekroczył granice z Rumunią, a potem przybył do Francji, gdzie brał udział w walkach w V Pułku Strzelców Pieszych. Po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii i zgłosił się do służby w Polsce. Przeszedł szkolenie w dywersji. 23 września 1943 roku został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. W nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w ramach operacji Weller 18 wykonał skok na placówkę odbiorczą Jaśmin położoną w pobliżu wsi Opatkowice. Po aklimatyzacji przydzielony został do Okręgu AK Brześć jako dowódca plutonu w 30 Polskiej Dywizji Pancernej AK. 18 sierpnia 1944 roku aresztowany przez Sowietów koło Otwocka i deportowany w głąb Rosji. Powrócił do Polski w 1947 roku. Zmarł w Toruniu na gruźlicę 29 maja 1948 roku. Odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych.

 

Porucznik Zdzisław Winiarski ps. ‘’Przemytnik’’, ‘’Muzykant’’

5. Zdzisław Winiarski  p. PrzemytnikUrodził się 4 maja 1916 roku na terenach obecnej Ukrainy. Należał do Związku Strzeleckiego i Związku Szlachty Zagrodowej. 19 września 1939 roku przekroczył granice z Rumunią, a potem dostał się do Francji, gdzie w 1 Dywizji Grenadierów brał udział w walkach z Niemcami. 27 czerwca 1940 roku dostał się do niewoli niemieckiej, skąd uciekł. W 1942 roku przedostał się do Wielkiej Brytanii. Tam zgłosił się do służby w Kraju i przeszedł przeszkolenie w dywersji a następnie został zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. W nocy z 19 na 20 maja 1944 roku w ramach operacji Weller 18 wykonał skok na placówkę odbiorczą Jaśmin położoną w pobliżu wsi Opatkowice. Po aklimatyzacji skierowany został na kurs komendantów obwodów. Brał udział w Powstaniu Warszawskim w oddziale NSZ, potem w zgrupowaniu ‘’Chrobry II’, następnie w bat. ‘’Kiliński’’. Po upadku Powstania został jeńcem wojennym w Murnau. Kiedy wojska amerykańskie oswobodziły obóz przedostał się do Londynu, a potem prawdopodobnie do USA. Jego losy nie są znane. Odznaczony czterokrotnie Krzyżem Walecznych i Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

 

Poporucznik czasu wojny Franciszek Józef Klima, ps. „Dysk”, „Oszczep” vel Franciszek Belch,

Urodził się 25 marca 1913 r. w Babicach, pow. Racibórz jako syn Józefa i Marii z domu Kotula. Był szwagrem słynnego, narodowego działacza śląskiego Arki Bożka (1899-1954). Po klęsce wrześniowej przedostał się do Francji, a następnie do Wielkiej Brytanii.

Zgłosiwszy się do służby w kraju jako kurier polityczny do konspiracyjnego Stronnictwa Ludowego, przeszkolony został w dywersji i 5 X 1943 r. zaprzysiężony. W tym czasie jego żona przebywała w Lizbonie.

W nocy z 19 na 20 maja 1944 r. został zrzucony na placówkę odbiorczą „Jaśmin”, położoną 9 km na północny zachód od Puław, około 1 km od wsi Opatkowice w pow. Kozienickim w ramach Operacji WELLER 18.

Na odprawie przed skokiem do kraju otrzymał następujące zadanie: „Dysk” zabiera pas znakowany DR 89/19, zawierający dolarów amerykańskich 162 000 w opakowaniu. Swoje prywatne pieniądze zabiera w kieszeni znakowanej „X” w oddzielnej kopercie oraz metalowej puszce. […] Jego zadanie to praca na terenie Śląska Górnego łącznie z Opolem, gdzie ma stosunki przedwojenne i tam winien być użyty do prac politycznych. Naświetlenie otrzymał od Pana Ministra Spraw Wewnętrznych. Jego zadaniem jest zorganizować kilku korespondentów którzy by dostarczali wiadomości do punku „Pływaka” [kpr. Henryk Waniek ps. „Pływak”, kurier do Delegatury Rządu ] dla celów propagandowych Rządu [Rzeczpospolitej Polskiej].

Dalszym zadaniem jest dokończenie rozpoczętej przez „Sowę” [ppor. Roman Litwin ps. „Sowa”, kurier do Delegatury Rządu] organizacji skrzynek pocztowych na Północy oraz naświetlanie dróg przez Rzeszę do punktów, z których w szybkim czasie będzie można zabierać wysłanników.

Dysk” zna dobrze język niemiecki, zasługuje na pełne zaufanie […] zaopatrzony na sześć miesięcy, przewidywany do powrotu w towarzystwie wysłannika desygnowanego przez Delegaturę względnie Porozumienie Stronnictw.

Wskutek wybuchu Powstania Warszawskiego, w którym wziął udział, zalewne nie wykonał większości wyznaczonych jemu zadań konspiracyjnych. 4 czerwca 1945 r. wyjechał z Polski do Londynu, a następnie powrócił do kraju. Na przełomie lat 40. i 50. XX w. był rozpracowywany przez komunistyczne służby specjalne (UB) na terenie woj. katowickiego.

Franciszek Klima zmarł 11 lipca 1977 r. w Katowicach.

zdjęcie ze śp. Panią Łyszcz