25. lecie Odrodzonej Samorządności w Polsce – wystąpienie okolicznościowe Wójta Gminy Puławy

Szanowni Państwo! Drodzy Przyjaciele!

Rok 2015 jest dla Samorządu Terytorialnego datą wyjątkową. Obchodzimy w nim bowiem Jubileusz 25. lecia istnienia odrodzonej Samorządności w Polsce. Rocznica ta powinna stanowić impuls do poważnej zadumy. W szczególności dotyczy to nas, ludzi którzy tworzyli i tworzą każdego dnia ten samorząd.

Samorząd gminny został reaktywowany 8 marca 1990 r. – po ponad 60 latach niebytu. Stanowił on jeden z postulatów obozu solidarnościowego, jako środek do przełamania ustroju państwa realnego socjalizmu. Nikt z twórców tej wielkiej reformy ustrojowej nie wiedział do końca, jak w praktyce zafunkcjonują nowe rozwiązania. W 1998 r. wprowadzono samorząd na szczeblu powiatów oraz województw. W 2002 r. ustanowiono bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Istnienie samorządu gminnego stanowi nieodzowny element demokracji. Nie ma demokracji bez samorządu. Zakłada się bowiem, że nikt tak dobrze nie zadba o własne sprawy jako Ci, których one bezpośrednio dotyczą. Cywilizacja europejska nie wymyśliła lepszego, niż samorząd terytorialny, mechanizmu diagnozowania podstawowych potrzeb ludzi oraz ich skutecznego zaspokajania. Wielką rolę odegrała tutaj katolicka nauka społeczna, głosząca zasadę pomocniczości. Zgodnie z nią, państwo nie powinno wyręczać w realizacji swoich potrzeb tych wspólnot, które są w stanie same je zrealizować.

W tym miejscu wypada przypomnieć, że istotą samorządu terytorialnego jest jego samodzielność od organów władzy państwowej. Oznacza ona, że gmina, powiat, czy województwo są rządzone przez własne organy, mają własne dochody, same decydują o przeznaczeniu wydatków, nie są podporządkowane żadnym innym organom władzy, korzystają z ochrony sądowej, są właścicielami majątku, same sprawują władzę na danym terytorium. Podkreślić należy, że odbywa się to z woli Państwa wyrażonej w ustawach oraz w granicach wyznaczonych przez ustawy. To istotna uwaga, gdyż często mieszkańcy zdają się nie zauważać tych granic ustawowych – wówczas formułują nadmierne oczekiwania wobec władz samorządowych.

Jak w praktyce wygląda ta samodzielność samorządu terytorialnego na szczeblu gminnym? Z pewnością w 1990 r. skończył się czas zredukowania władz lokalnych do wykonawców instrukcji i wytycznych „z góry”. To fundamentalna zmiana. Od tego czasu to władze gminy określają cele polityki lokalnej. Przy tym przez „cele polityki” rozumiem wartości, czy też dobra, które poprawiają warunki życia mieszkańców i są przez nich akceptowane. Samorządność wyzwoliła kreatywność Polaków, przywróciła im wiarę we własne możliwości oraz w to, że mają realny wpływ na władzę. Dzisiaj rzeczywiście jest tak, że każdy nosi „buławę hetmańską” w plecaku. Łatwość założenia komitetu wyborczego, jednomandatowe okręgi wyborcze, czy też bezpośrednie wybory wójta powodują, że potencjalnie każdy aktywny mieszkaniec taką władzę może posiąść. Wybór na wójta czy też radnego może i powinien być skwitowaniem dobrej wieloletniej pracy oraz postawy obywatelskiej.

Dla całości obrazu należy jednak wskazać także na pewne mankamenty funkcjonowania samorządności w Polsce. Obecnie zakres zadań przekazanych gminom jest znaczny. To stan pożądany, gdyż z założenia wszystkie zadania o znaczeniu lokalnym powinny wykonywać gminy. Żaden inny podmiot bowiem nie jest w stanie zrealizować ich lepiej. W konsekwencji ustawodawca dokonuje nieustannego transferu zadań z administracji rządowej na samorządową, w tym – głównie – gminną. Praktyka ta ma jednak poważne wady. Najczęściej bowiem przekazywanie zadań odbywa się bez zapewnienia wystarczających środków finansowych na ich realizację. Zdarza się też, że gminy zostają obarczone zadaniami, które ze swojej natury mają wymiar ponadlokalny, a nawet krajowy. Jaskrawym przykładem niech będzie tutaj nałożenie na Gminę Puławy ciężaru zarządu znacznej części starego mostu na Wiśle i wielokilometrowej dawnej drogi krajowej nr 12!

W tym miejscu, z satysfakcją pragnę odnotować, że 26 maja 2015 r., to wadliwe rozwiązanie prawne zostało zniesione przez Trybunał Konstytucyjny. Dziękuję tym wszystkim moim współpracownikom, którzy wspierali mnie merytorycznie w batalii o tę sprawę.

Bywa też i tak, że uchwalane są ustawy zbędne, które polegają na wprowadzaniu nowych instytucji procedur, które są bliźniacze w stosunku do już obowiązujących. Powoduje to zamęt, wzrost biurokracji i kosztów.

Przygotowując niniejsze wystąpienie, długo zastanawiałem się nad sensem słowa „gmina”. Myślę, że wraz z wiekiem każdy człowiek nabiera szacunku do słów. Słowa są ważne, ponieważ określają świadomość człowieka. Jego stan umysłu, ducha, intencje, postawę wobec innych ludzi. Potrafią uzdrawiać, ale też ranić.

Wydaje mi się, że najlepiej sens słowa „gmina” oddaje słowo „wspólnota”. Tak też jest ona definiowana w polskim prawie – jako wspólnota lokalna, której celem jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców. Poczucie wspólnoty to jedna z największych wartości w życiu człowieka. Fundamentem każdej wspólnoty są prawdziwe, proste, uczciwe relacje między ludźmi. Więzi rodzinne, sąsiedzkie, w ramach naszych sołectw, czy wreszcie całej gminy. Te więzi decydują o szczęśliwym życiu.

W moim przekonaniu celem gminnej wspólnoty jest właśnie stworzenie mieszkańcom takich warunków, aby mogli realizować swoje szczęście. Aby mogli się rozwijać, w warunkach bezpieczeństwa i zaufania do nas – którym powierzyli władzę w naszej Gminie. Gmina ma być przestrzenią wolną od barier mentalnych, od uprzedzeń, od zawiści, czy niesprawiedliwych osądów.

Jakie było to ćwierćwiecze?

Z pewnością wszyscy przeszliśmy trudną szkołę demokracji. Był to czas osiągania przez nas dojrzałości obywatelskiej. Tak, to właśnie dojrzałość sprawujących władzę oraz mieszkańców gminy stanowi klucz do sukcesu. Dojrzałość, czyli postawa odpowiedzialności za całą wspólnotę, wyzbycie się egoizmu i otwartość na potrzeby innych. To także zdolność do dialogu i angażowania wszystkich sił w celu rozwiązania problemów.

Od 25 lat wszyscy się tego uczymy. W której klasie tej szkoły jesteśmy? Na to pytanie powinien sobie każdy z nas odpowiedzieć sam. We własnym sumieniu…

Dzisiaj pragnę wyrazić serdecznie podziękowanie tym wszystkim, którzy kiedykolwiek podjęli się odpowiedzialności za naszą wspólnotę: wszystkim radnym, wójtom, sołtysom, strażakom, członkom kół gospodyń wiejskich, towarzystw lokalnych i innym organizacji. Tylko ten, kto uczestniczył w realizacji jakiegokolwiek przedsięwzięcia, wie, jak ciężkie bywa to zadanie.

Olbrzymią wdzięczność winien jestem pracownikom administracji Gminy Puławy. Za to, że potrafią i chcą służyć wspólnocie naszej Gminy. Za to, że tworzą zgrany zespół, gotowy podjąć każde wyzwanie. Pragnę Państwa zapewnić, że mój szacunek i uznanie nie jest jedynie odświętny. Na co dzień obserwuję Państwa profesjonalizm, zaangażowanie oraz piękną patriotyczną postawę. Doceniam także to, że potraficie pięknie łączyć obowiązki zawodowe z rodzinnymi.

Wyrazy głębokiego szacunku kieruję także do tych wszystkich mieszkańców naszej Gminy, którzy codziennie sumiennie wykonują swoje obowiązki, czy też – po prostu – starają się godnie przeżyć każdy dzień.

Zaś tych mieszkańców, którzy czują się wyobcowani, zmarginalizowani, cz
y też są z jakiegokolwiek powodu niezadowoleni, zachęcam do włączenia się w nasze wspólne przedsięwzięcia.  Jest to bowiem doskonała okazja, aby poczuć ducha wspólnoty.

Z całego serca pragnę podziękować naszym Partnerom, którzy na co dzień współpracują z Gminą Puławy i jej Mieszkańcami! Serdeczne dzięki za ofiarną pracę!

Szanowni Państwo! Drodzy Przyjaciele!

W tym miejscu należy wspomnieć o tym co wspólnie uczyniliśmy w ostatnich czterech latach! Były to bardzo radosne i owocne dni! W ostatniej kadencji samorządowej wykonaliśmy między innymi: ponad 22 kilometry nawierzchni asfaltowych na drogach gminnych i ponad 6 km na drogach powiatowych, parkingi m.in. przy cmentarzu w Górze Puławskiej i centrum Gołębia, chodniki, liczne ścieżki rowerowe i inne ścieżki dydaktyczne, odnowę centrum miejscowości w Górze Puławskiej oraz Gołębiu, trzy nowe, wielofunkcyjne kompleksy sportowe w Zarzeczu, Górze Puławskiej i Gołębiu, trzynaście nowoczesnych, kolorowych, bezpiecznych placów zabaw, rozbudowę sieci kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy Puławy oraz modernizację gminnego ujęcia wody w Górze Puławskiej (zapewniającego ciągłość dostaw i najwyższą jakość wody we wszystkich miejscowościach lewobrzeżnej części gminy). Pozyskaliśmy i zakupiliśmy nowe pojazdy strażackie oraz ciągle wspieramy działalność naszych 11 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych, wybudowaliśmy nową świetlicę dla mieszkańców Klikawy oraz uruchomiliśmy pomieszczenia po dawnej poczcie na nową filię Domu Kultury w Górze Puławskiej, dokonane zostały liczne remonty i zakup wyposażenia dla wielu świetlic wiejskich.

Przy dużym dofinansowaniu Szwajcarii powstała Izba Produktu Lokalnego w Gołębiu. Z różnych projektów i ze środków własnych wymieniliśmy wiele przystanków autobusowych, powstały wiaty turystyczne przy szlakach rowerowych oraz tablice informacyjne we wszystkich 30 miejscowościach gminy! Konsekwentnie dokonujemy zmian miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, otwierających między innymi możliwość budowy na terenie gminy elektrowni konwencjonalnej zapewniającej nowe miejsca pracy, stadionu w Gołębiu czy lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej – każdego roku na terenie gminy Puławy powstaje kilkadziesiąt nowych budynków mieszkalnych, wiele z nich zamieszkują nasi nowi mieszkańcy! Nie została zlikwidowana żadna ze szkół, a wręcz przeciwnie – znacząco poprawiło się ich otoczenie, powstały nowoczesne boiska, efektowne place zabaw, w obiektach sukcesywnie wykonywane były prace remontowe. Zadbaliśmy również o naszą piękną historię i tożsamość gminy, wykorzystując w znacznym stopniu unijne dofinansowania. Przy współpracy z naszą gminną biblioteką, jej pracownikami i wieloma oddanymi mieszkańcami powstała pierwsza publikacja o naszej Gminie Puławy „GMINA PUŁAWY – OWOCNIE NAD WISŁĄ”. Dumni jesteśmy z gminnego Przewodnika Turystycznego oraz publikacji mówiącej o ponad stuletniej tradycji uprawy truskawek – „Truskawkowy Raj w Gminie Puławy”. Kolejne dzieła wydane ze środków unijnych to: „Piękno kapliczek i krzyży przydrożnych” oraz „Gmina Puławy – Owocna Twórczość”.

Zadbanie o tożsamość naszej niepowtarzalnej Gminy Puławy wyraża się również w ustanowieniu herbu i innych symboli gminnych wraz ze stworzeniem logo gminy. Cieszymy się, iż uruchomiliśmy oficjalną, profesjonalną i ciągle aktualizowaną stronę internetową www.gminapulawy.pl oraz facebook Gmina Puławy – Owocnie nad Wisłą! Poprzez wydawanie pisma informacyjnego „Kurier Gminy Puławy” pragniemy Państwu przekazywać w sposób rzetelny gminne wydarzenia. Dlatego oprócz wielu ważnych dla mieszkańców inwestycji, zawsze staraliśmy się dbać również o upamiętnienie doniosłych wydarzeń historycznych dla mieszkańców gminy i regionu m.in. w Górze Puławskiej, Gołębiu, Leokadiowie czy Opatkowicach. Za te różnorakie działania, wyróżniające nas w regionie, zarówno ja jako Wójt Gminy Puławy, jak i gmina zostaliśmy wyróżnieni prestiżowymi tytułami. Wspomnę tutaj tylko o statuetce „Samorząd przyjazny oświacie i jej pracownikom” czy prestiżowym wyróżnieniu otrzymanym w Ministerstwie Gospodarki w Warszawie „EURO-GMINA”. Również w naszych placówkach oświatowych, Opiece Społecznej i Profilaktyce wykorzystywane były w sposób znaczący fundusze z Unii Europejskiej. Mówiąc o inwestycjach i wydarzeniach ostatnich lat trudno je wyliczyć. BYŁO WIELE OWOCNYCH I RADOSNYCH CHWIL!

To wszystko zrealizowane tylko w przeciągu ostatnich czterech lat! Ale to co najważniejsze, bo nie samym chlebem człowiek żyje – to budowanie społeczeństwa obywatelskiego! Powstały w naszej Gminie Puławy w ostatnich latach nowe stowarzyszenia i wiele cennych inicjatyw społecznych! Widoczne jest ogromne zaangażowanie mieszkańców w codziennym życiu! Możemy być dzisiaj dumni z naszego sztandaru, herbu, logo gminy, hymnu i z naszej tożsamości, która wyraża się w licznych i wyjątkowych publikacjach powstałych na przestrzeni ostatnich lat! Za ten ogromny wysiłek i zaangażowanie pragnę z całego serca wszystkim współtwórcom podziękować!

29 stycznia 1988 roku, po ukończeniu Uniwersytetu w Wiedniu, w Teatrze Cesarskim Pałacu Schőnbrunn – letniej rezydencji Cesarzy Austrii ślubowałem: „Uroczyście przyrzekam w mojej pracy zawodowej służyć nauce  i sztuce, promować jej cele i być odpowiedzialnym za rozwiązywanie ludzkich problemów!”

10 grudnia 2010 roku ślubowałem: „Obejmując Urząd Wójta Gminy Puławy, uroczyście ślubuję, że dochowam wierności prawu, a powierzony mi Urząd sprawować będę tylko dla dobra publicznego i pomyślności Mieszkańców Gminy. Tak mi dopomóż Bóg!”. Ślubowanie to powtórzyłem kilka miesięcy temu – 1 grudnia 2014 roku! Niech te słowa ślubowania w Wiedniu, Górze Puławskiej i Gołębiu, które są dla mnie świętością na co dzień, będą dla Państwa zapewnieniem o mojej trosce o los naszej nadwiślańskiej Gminy i jej Mieszkańców! Nie kryję radości z tego, że całe moje dotychczasowe życie opiera się na służbie bliźniemu, wspieraniu osób potrzebujących pomocy, na sprawnym organizowaniu naszej wspólnej codzienności.

W roku jubileuszu 25. lecia Odrodzonej Samorządności w Polsce, życzę Wam – drodzy mieszkańcy Gminy Puławy kolejnych, pomyślnych lat rozwoju, godnego życia w nowoczesnej, przyjaznej gminie, w poczuciu bezpieczeństwa, spokoju i dostatku. Życzę abyście Państwo mieli swoje wielkie marzenia i żebyście mieli odwagę te marzenia realizować. Niech obchodzony w tym roku jubileusz będzie dla Państwa inspiracją do podejmowania kolejnych, wyjątkowych wyzwań.

 

< /span>

Wójt Gminy Puławy – Krzysztof Brzeziński

---

Gminne uroczystości z okazji jubileuszu 25. lecia samorządności odbyły się 29 maja 2015 r. w Gołębiu. Więcej o tym wydarzeniu można przeczytać na: http://www.gminapulawy.pl/aktualnosci/item/1056-25-lat-min%C4%99%C5%82o-gminne-obchody-jubileuszu-25-lat-samorz%C4%85dno%C5%9Bci-w-polsce.html